Kequshqyerja

Çfarë është kequshqyerja?

Kequshqyerja do të thotë se trupi juaj nuk po merr mjaft kalori ose ekuilibrin e duhur të lëndëve ushqyese për të qëndruar i shëndetshëm. Kjo mund të ndodhë nëse nuk merrni mjaft proteinë, karbohidrate, dhe yndyrna, hani shumë ushqim të pashëndetshëm, ose nuk merrni vitaminat dhe mineralet që trupi juaj ka nevojë.

Kequshqyerja mund të prekë njerëz të të gjitha moshave, por fëmijët, të moshuarit dhe personat me probleme shëndetësore kronike (afatgjata) kanë një risk më të lartë.

Cilat janë llojet e kequshqyerjes?

Shumica e njerëzve mendojnë për nënushqyerjen me kequshqyerjen. Por kequshqyerja mund t’i referohet nënushqyerjes, mbingarkesës ushqyese ose çekuilibrimit të lëndëve ushqyese.

Llojet e kequshqyerjes përfshijnë:

• Nënushqyerja me energji proteinash, e quajtur gjithashtu nënushqyerje makronutrientesh, ndodh kur trupi juaj nuk merr mjaft proteinë ose kalori nga ushqimi. Dy format e rënda të kësaj janë kwashiorkor dhe marasmus.
• Statusi ushqimor i paekuilibruar ndodh kur nuk merrni përzierjen e duhur të lëndëve ushqyese. Mund të merrni mjaft kalori, por jo mjaft vitamina ose minerale.
• Sëmundjet me mungesë vitaminash ndodhin kur trupi juaj nuk merr mjaft vitamina të caktuara. Pa vitaminat e duhura, trupi juaj nuk mund të qëndrojë i shëndetshëm dhe mund të zhvillojë sëmundje specifike. Për shembull, skorbuti mund të zhvillohet nga pak vitamina C, rakitizmi nga pak vitamina D, dhe anemia nga pak hekur ose vitamina B12.
• Dështimi në zhvillim ndodh kur fëmijët nuk shtojnë peshë ose rriten sipas pritshmërive. Kjo mund të jetë për shkak të mosmarrjes së mjaftueshme të ushqimit, vështirësive në përthithjen e lëndëve ushqyese, ose problemeve të tjera shëndetësore.
• Mbingarkesa ushqyese mund të ndodhë kur trupi juaj merr shumë kalori ose lëndë ushqyese. Kjo mund të çojë në obezitet ose probleme të tjera shëndetësore.

Çfarë shkakton kequshqyerjen?

Kequshqyerja mund të ndodhë për shumë arsye, përfshirë:

• Një dietë e paekuilibruar që mungon larmia ose lëndët ushqyese specifike.
• Disa probleme mjekësore, të cilat mund të përfshijnë sindromat e keqpërthithjes, dementën, çrregullimet e ngrënies, depresionin, çrregullimin e përdorimit të alkoolit (AUD), ose kancerin.
• Probleme me gëlltitjen, tretjen ose çështje dentare.
• Disa ilaçe që ndikojnë në shijen dhe erën e ushqimit.
• Pamundësia për të marrë ushqim ose për të gatuar për shkak të gjërave të tilla si sëmundje kronike, probleme lëvizshmërie ose të ardhura të ulëta.

Kush është në risk për zhvillimin e kequshqyerjes?

Kequshqyerja mund të prekë këdo, por disa njerëz kanë një risk më të lartë se të tjerët. Kjo përfshin njerëzit që:

• Nuk kanë njohuri të mjaftueshme rreth ushqyerjes
• Nuk kanë qasje në larmi ushqimesh
• Janë të moshuar ose fëmijë
• Kanë të ardhura të ulëta
• Kanë një sëmundje kronike (afatgjatë)

Cilat janë simptomat e kequshqyerjes?

Simptomat e kequshqyerjes mund të ndryshojnë. Ju mund të mos keni asnjë simptomë, por nëse keni, ato mund të përfshijnë:

• Lodhje dhe dobësi
• Marrje mendsh
• Humbje peshe pa dashje
• Peshë e ulët trupore
• Rritje ose zhvillim i ngadaltë tek fëmijët
• Infeksione të shpeshta ose shërim i ngadaltë
• Lëkurë e thatë ose flokë dhe thonj të brishtë
• Ënjtje në këmbë, këmbëza ose bark

Si diagnostikohet kequshqyerja?

Për të kontrolluar kequshqyerjen, ofruesi juaj mund të:

• Kryejë një kontroll ushqimor, i cili mund të përfshijë pyetje rreth humbjes së peshës, ndryshimeve në oreksin tuaj dhe aftësinë tuaj për të ngrënë.
• Kryejë një ekzaminim fizik dhe të porosisë analiza gjaku për të kontrolluar shenjat se nuk keni mjaft lëndë ushqyese.
• Ju referojë te ofrues të tjerë që specializohen në ushqyerje, si një dietolog.

Cilat janë trajtimet për kequshqyerjen?

Trajtimi për kequshqyerjen mund të përfshijë përmirësimin e dietës suaj, zëvendësimin e lëndëve ushqyese që mungojnë dhe trajtimin e shkakut themelor.

A mund të parandalohet kequshqyerja?

Për të ndihmuar në parandalimin e kequshqyerjes, hani një dietë të shëndetshme me shumë ushqime të ndryshme. Bisedoni me ofruesin tuaj nëse jeni të shqetësuar për dietën tuaj, humbjen e peshës ose rritjen e fëmijës suaj.

Burimi: Malnutrition. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.