Balanca e Lëngjeve dhe Elektrolitëve

Çfarë janë elektrolitët?

Elektrolitët janë minerale që kanë ngarkesë elektrike kur treten në ujë ose lëngje trupore, përfshirë gjakun. Ngarkesa elektrike mund të jetë pozitive ose negative. Ju keni elektrolite në gjakun tuaj, urinë, indet dhe lëngjet e tjera trupore.

Elektrolitët janë të rëndësishëm sepse ndihmojnë:

• Balancimin e sasisë së ujit në trupin tuaj
• Balancimin e nivelit acid/bazë (pH) të trupit
• Lëvizjen e lëndëve ushqyese në qelizat tuaja
• Largimin e mbeturinave nga qelizat tuaja
• Mbështetjen e funksionimit të muskujve dhe nervave
• Mbajtjen e ritmit dhe frekuencës së zemrës në mënyrë të qëndrueshme
• Mbajtjen e presionit të gjakut të qëndrueshëm
• Mbajtjen e kockave dhe dhëmbëve të shëndetshëm

Cilët janë llojet e ndryshme të elektrolitëve në trupin tuaj?

Elektrolitët kryesorë në trupin tuaj përfshijnë:

• Bikarbonat, i cili ndihmon në ruajtjen e ekuilibrit acid dhe bazë (pH) të trupit. Ai gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në lëvizjen e dioksidit të karbonit nëpër rrjedhën e gjakut.
• Kalciumi, i cili ndihmon në krijimin dhe mbajtjen e kockave dhe dhëmbëve të fortë.
• Kloridi, i cili gjithashtu ndihmon në kontrollin e sasisë së lëngut në trup. Përveç kësaj, ai ndihmon në ruajtjen e vëllimit të shëndetshëm të gjakut dhe presionit të gjakut.
• Magnezi, i cili ndihmon muskujt, nervat dhe zemrën të funksionojnë si duhet. Ai gjithashtu ndihmon në kontrollin e presionit të gjakut dhe glukozës (sheqerit në gjak).
• Fosfati, i cili punon bashkë me kalciumin për të ndërtuar kocka dhe dhëmbë të fortë.
• Kaliumi, i cili ndihmon qelizat, zemrën dhe muskujt të funksionojnë si duhet.
• Natriumi, i cili ndihmon në kontrollin e sasisë së lëngut në trup. Ai gjithashtu ndihmon nervat dhe muskujt të funksionojnë si duhet.

Ju i merrni këta elektrolite nga ushqimet që hani dhe lëngjet që pini.

Çfarë është çrregullimi i elektrolitëve?

Çrregullimi i elektrolitëve do të thotë se niveli i një ose më shumë elektrolitëve në trupin tuaj është shumë i ulët ose shumë i lartë. Kjo mund të ndodhë kur ndryshon sasia e ujit në trupin tuaj. Sasia e ujit që merrni duhet të jetë e barabartë me sasinë që humbni. Nëse diçka e prish këtë ekuilibër, mund të keni shumë pak ujë (dehidratim) ose shumë ujë (mbingarkesë me ujë). Disa nga arsyet më të zakonshme përse mund të keni një çrregullim të ujit në trupin tuaj përfshijnë:

• Disa ilaçe
• Të vjella të rënda dhe/ose diarre
• Djersitje e madhe
• Probleme zemre, mëlçie ose veshkash
• Mos pirja e mjaftueshme e lëngjeve, veçanërisht gjatë ushtrimeve intensive ose kur moti është shumë i nxehtë
• Pirja e tepërt e ujit

Cilët janë llojet e ndryshme të çrregullimeve të elektrolitëve?

Emrat e llojeve të ndryshme të çrregullimeve të elektrolitëve janë:

Si diagnostikohen çrregullimet e elektrolitëve?

Një test i quajtur paneli i elektrolitëve mund të kontrollojë nivelet e elektrolitëve kryesorë të trupit tuaj. Një test i lidhur, testi i hapësirës anionike të gjakut, kontrollon nëse elektrolitët tuaj janë jashtë ekuilibrit ose nëse gjaku juaj është shumë acid ose jo mjaftueshëm acid.

Cilat janë trajtimet për çrregullimet e elektrolitëve?

Trajtimi për çrregullimin e elektrolitëve varet nga cilët elektrolite janë jashtë ekuilibrit, nëse ka shumë pak ose shumë, dhe çfarë po shkakton çrregullimin. Në raste të vogla, ju mund të duhet të bëni disa ndryshime në dietën tuaj. Në raste të tjera, ju mund të keni nevojë për trajtime të tjera. Për shembull:

• Nëse ju mungon një elektrolit, ju mund të merrni terapi zëvendësimi të elektrolitëve. Kjo përfshin dhënien tuaj të më shumë nga ai elektrolit. Mund të jetë një ilaç ose plotësues që gëlltisni ose pini, ose mund t’ju jepet intravenoze (me IV).
• Nëse keni shumë nga një elektrolit, ofruesi juaj mund t’ju japë ilaçe ose lëngje (me gojë ose me IV) për të ndihmuar në largimin e atij elektrolitit nga trupi juaj. Në raste të rënda, ju mund të keni nevojë për dializë për të filtruar elektrolitin.

Burimi: Fluid and Electrolyte Balance. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.