Demenca me Trupat Lewy

Çfarë është demenca me trupat Lewy (LBD)?

Demenca me trupat Lewy (LBD) është një nga llojet më të zakonshme të demencës tek të moshuarit. Demenca është humbje e funksioneve mendore mjaft e rëndë për të ndikuar jetën dhe aktivitetet tuaja të përditshme. Këto funksione përfshijnë:

• Kujtesën
• Aftësitë gjuhësore
• Perceptimin vizual (aftësinë tuaj për të kuptuar atë që shihni)
• Zgjidhjen e problemeve
• Vështirësi në detyrat e përditshme
• Aftësinë për t’u përqendruar dhe vënë vëmendje

Cilat janë llojet e demencës me trupat Lewy (LBD)?

Ekzistojnë dy lloje të LBD-së: demenca me trupat Lewy dhe demenca e sëmundjes së Parkinsonit.

Të dy llojet shkaktojnë të njëjtat ndryshime në tru. Dhe, me kalimin e kohës, mund të shkaktojnë simptoma të ngjashme. Dallimi kryesor qëndron në kohën kur fillojnë simptomat kognjitive (mendore) dhe ato të lëvizjes.

Demenca me trupat Lewy shkakton probleme me aftësinë mendore që duken të ngjashme me sëmundjen e Alzheimerit. Më vonë, shkakton edhe simptoma të tjera, si simptoma lëvizjeje, halucinacione vizive dhe disa çrregullime gjumi. Gjithashtu shkakton më shumë vështirësi në aktivitetet mendore sesa në kujtesë.

Demenca e sëmundjes së Parkinsonit fillon si një çrregullim lëvizjeje. Fillimisht shkakton simptomat e sëmundjes së Parkinsonit: lëvizje të ngadaltë, ngurtësim muskujsh, dridhje dhe ecje me tërheqje. Më vonë shkakton demencë.

Çfarë shkakton demencën me trupat Lewy (LBD)?

LBD ndodh kur trupat Lewy grumbullohen në pjesë të trurit që kontrollojnë kujtesën, mendimin dhe lëvizjen. Trupat Lewy janë depozita jonormale të një proteini të quajtur alfa-sinukleinë. Studiuesit nuk dinë saktësisht pse formohen këto depozita. Por ata dinë se sëmundje të tjera, si sëmundja e Parkinsonit, gjithashtu përfshijnë grumbullimin e atij proteini.

Kush ka rrezik për demencën me trupat Lewy (LBD)?

Faktori kryesor i rrezikut për LBD-në është mosha; shumica e njerëzve që e marrin janë mbi 50 vjeç. Personat që kanë histori familjare të LBD-së gjithashtu kanë rrezik më të lartë.

Cilat janë simptomat e demencës me trupat Lewy (LBD)?

LBD është një sëmundje progresive. Kjo do të thotë se simptomat fillojnë ngadalë dhe përkeqësohen me kalimin e kohës. Simptomat më të zakonshme përfshijnë ndryshime në njohje, lëvizje, gjumë dhe sjellje:

• Demencë, e cila është humbje e funksioneve mendore mjaft e rëndë për të ndikuar jetën dhe aktivitetet tuaja të përditshme
• Ndryshime në përqendrim, vëmendje, vigjilencë dhe zgjueshmëri. Këto ndryshime zakonisht ndodhin nga dita në ditë. Por ndonjëherë mund të ndodhin edhe gjatë të njëjtës ditë.
• Halucinacione vizive, domethënë të shohësh gjëra që nuk ekzistojnë
• Probleme me lëvizjen dhe qëndrimin e trupit, duke përfshirë ngadalësim lëvizjeje, vështirësi në ecje dhe ngurtësim muskujsh. Këto quhen simptoma motorike parkinsoniane.
• Çrregullimi i sjelljes gjatë gjumit REM, një gjendje në të cilën personi duket se vepron sipas ëndrrave. Mund të përfshijë ëndërrime të gjalla, të folur gjatë gjumit, lëvizje të dhunshme ose rrëzim nga shtrati. Kjo mund të jetë simptoma e parë e LBD-së tek disa njerëz. Mund të shfaqet disa vjet përpara çdo simptome tjetër të LBD-së.
• Ndryshime në sjellje dhe humor, si depresion, ankth dhe apatia (mungesa e interesit në aktivitetet ose ngjarjet e përditshme normale)

Në fazat e hershme të LBD-së, simptomat mund të jenë të lehta dhe njerëzit mund të funksionojnë mjaft normalisht. Ndërsa sëmundja përkeqësohet, personat me LBD kanë nevojë për më shumë ndihmë për shkak të problemeve me mendimin dhe lëvizjen. Në fazat e mëvonshme të sëmundjes, ata shpesh nuk mund të kujdesen për veten.

Si diagnostikohet demenca me trupat Lewy (LBD)?

Nuk ekziston një test i vetëm që mund ta diagnostikojë LBD-në. Është e rëndësishme të vizitohet një mjek me përvojë për të marrë diagnostikimin. Zakonisht kjo do të jetë një specialist si një neurolog. Mjeku do të:

• Bëjë historinë mjekësore, duke përfshirë marrjen e një përshkrimi të detajuar të simptomave. Mjeku do të flasë si me pacientin ashtu edhe me kujdestarët.
• Kryejë ekzaminime fizike dhe neurologjike
• Bëjë teste për të përjashtuar kushte të tjera që mund të shkaktojnë simptoma të ngjashme. Këto mund të përfshijnë analiza gjaku dhe teste imazherike të trurit.
• Kryejë teste neuropsikologjike për të vlerësuar kujtesën dhe funksionet e tjera kognjitive

LBD mund të jetë e vështirë për t’u diagnostikuar, sepse sëmundja e Parkinsonit dhe ajo e Alzheimerit shkaktojnë simptoma të ngjashme. Shkencëtarët mendojnë se sëmundja e trupave Lewy mund të jetë e lidhur me këto sëmundje, ose që ato ndodhin ndonjëherë bashkë.

Gjithashtu është e rëndësishme të dihet se cilin lloj të LBD-së e ka një person, në mënyrë që mjeku të trajtojë simptomat specifike të atij lloji. Kjo gjithashtu ndihmon mjekun të kuptojë se si sëmundja do ta ndikojë personin me kalimin e kohës. Mjeku bën diagnostikimin bazuar në kohën kur fillojnë disa simptoma:

• Nëse simptomat kognjitive fillojnë brenda një viti pas problemeve të lëvizjes, diagnoza është demenca me trupat Lewy
• Nëse problemet kognjitive fillojnë më shumë se një vit pas problemeve të lëvizjes, diagnoza është demenca e sëmundjes së Parkinsonit

Cilat janë trajtimet për demencën me trupat Lewy (LBD)?

Nuk ka kurë për LBD-në, por trajtimet mund të ndihmojnë me simptomat:

• Medikamentet mund të ndihmojnë me disa simptoma kognjitive, lëvizjeje dhe psikiatrike
• Fizioterapia mund të ndihmojë me problemet e lëvizjes
• Terapia e punës mund të ndihmojë të gjenden mënyra për të kryer më lehtë aktivitetet e përditshme
• Terapia e të folurit mund të ndihmojë me vështirësitë në gëlltitje dhe problemet me të folurën me zë të lartë dhe të qartë
• Këshillimi psikologjik mund t’u ndihmojë personave me LBD dhe familjeve të tyre të mësojnë si të menaxhojnë emocionet dhe sjelljet e vështira. Gjithashtu mund t’u ndihmojë të planifikojnë të ardhmen.
• Terapia me muzikë ose art mund të zvogëlojë ankthin dhe të përmirësojë mirëqenien

Grupet e mbështetjes gjithashtu mund të jenë të dobishme për personat me LBD dhe kujdestarët e tyre. Grupet e mbështetjes mund të japin mbështetje emocionale dhe sociale. Ato janë gjithashtu një vend ku njerëzit mund të ndajnë këshilla se si të merren me sfidat e përditshme.

NIH: Instituti Kombëtar i Çrregullimeve Neurologjike dhe Goditjes

Burimi: Lewy Body Dementia. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.