Si të Ulni Kolesterolin

Çfarë është kolesteroli?

Kolesteroli është një substancë me pamje dylli dhe e ngjashme me yndyrën, e cila gjendet në të gjitha qelizat e trupit tuaj. Trupi juaj ka nevojë për pak kolesterol për të funksionuar si duhet. Por nëse keni shumë prej tij në gjak, ai mund të ngjitet në muret e arterieve dhe t’i ngushtojë ose madje t’i bllokojë ato. Kjo ju vendos në rrezik për sëmundjen e arterieve të zemrës dhe sëmundje të tjera të zemrës.

Kolesteroli prodhohet nga mëlçia juaj. Ai udhëton nëpër gjak në proteinat e quajtura lipoproteine. Një lloj lipoproteini, LDL, ndonjëherë quhet kolesteroli “i keq”. Një nivel i lartë i LDL-së çon në grumbullimin e kolesterolit në arteriet tuaja. Një lloj tjetër, HDL, quhet ndonjëherë kolesteroli “i mirë”. Ai bart kolesterolin nga pjesë të tjera të trupit tuaj mbrapsht në mëlçinë tuaj. Pastaj mëlçia juaj e largon kolesterolin nga trupi juaj.

Ekzistojnë hapa që mund të ndërmerrni për të ulur kolesterolin tuaj LDL (të keq) dhe për të rritur kolesterolin tuaj HDL (të mirë). Duke mbajtur nivelet e kolesterolit në kufijtë e duhur, ju mund të ulni rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Cilat janë trajtimet kryesore për kolesterol të lartë?

Trajtimet kryesore për kolesterol të lartë janë ndryshimet në stil jetese dhe medikamentet.

Ndryshime në stilin e jetesës për të ulur kolesterolin

Ndryshimet në stilin e jetesës që mbrojnë zemrën dhe mund t’ju ndihmojnë të ulni ose kontrolloni kolesterolin tuaj përfshijnë:

• Ushqyerje e shëndetshme për zemrën. Një plan ushqimor i shëndetshëm për zemrën kufizon sasinë e yndyrave të ngopura dhe trans yndyrave që hani. Ai rekomandon të hani dhe pini vetëm aq kalori sa duhen për të mbajtur një peshë të shëndetshme dhe për të shmangur shtimin e peshës. Gjithashtu ju inkurajon të zgjidhni një larmi ushqimesh ushqyese, duke përfshirë frutat, perimet, drithërat e plota dhe mishin e dobët. Shembuj të planeve ushqimore që mund të ulin kolesterolin tuaj përfshijnë dietën e Ndryshimeve Terapeutike të Stilit të Jetesës dhe planin ushqimor DASH.
• Synimi për një peshë të shëndetshme. Nëse jeni mbipeshë ose keni obezitet, humbja e peshës mund të ndihmojë në uljen e kolesterolit LDL dhe rritjen e kolesterolit HDL. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për njerëzit me sindromën metabolike. Sindroma metabolike është një grup kushtesh që së bashku rrisin rrezikun tuaj të sëmundjeve të zemrës dhe problemeve të tjera shëndetësore.
• Kryerja e aktivitetit fizik të rregullt. Studimet kanë treguar se aktiviteti fizik mund të ulë kolesterolin LDL dhe trigliceridet dhe të rrisë kolesterolin tuaj HDL. Para se të filloni një program ushtrimesh, pyesni ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor se çfarë niveli aktiviteti fizik është i përshtatshëm për ju.
• Menaxhimi i stresit. Kërkimet kanë treguar se stresi kronik ndonjëherë mund të rrisë kolesterolin tuaj LDL dhe të ulë kolesterolin tuaj HDL.
• Lënia e duhanit. Lënia e duhanit mund të rrisë kolesterolin tuaj HDL. Meqenëse HDL ndihmon në largimin e kolesterolit LDL nga arteriet tuaja, pasja e më shumë HDL mund të ndihmojë në uljen e kolesterolit tuaj LDL.
• Marrja e gjumit cilësor të mjaftueshëm. Marrja e 7 deri në 9 orë gjumë çdo natë ul rrezikun tuaj të kolesterolit të lartë LDL dhe nivelet totale të kolesterolit.

Medikamente për të ulur kolesterolin

Për disa njerëz, vetëm bërja e ndryshimeve në stilin e jetesës nuk ul mjaftueshëm kolesterolin e tyre. Ata mund të kenë nevojë gjithashtu të marrin medikamente për kolesterolin. Ka disa lloje. Ato punojnë në mënyra të ndryshme dhe mund të kenë efekte të ndryshme anësore. Nëse ofruesi juaj rekomandon të merrni medikamente për kolesterolin, pyesni se cili medikament do të ishte i përshtatshëm për ju.

Edhe nëse merrni medikamente për të ulur kolesterolin tuaj, ju ende duhet të vazhdoni me ndryshimet në stilin e jetesës.

Cilat janë disa trajtime të tjera të mundshme për kolesterol të lartë?

Disa trajtime të tjera të mundshme për kolesterol të lartë mund të përfshijnë:

Afereza e lipoproteinës për të ulur kolesterolin

Hiperkolesterolemia familjare (FH) është një gjendje e trashëguar që shkakton nivele shumë të larta të kolesterolit në gjak. Disa njerëz që kanë FH mund të marrin një trajtim të quajtur aferezë e lipoproteinës. Ky trajtim përdor një makinë filtruese për të hequr kolesterolin LDL nga gjaku juaj. Pastaj makina i kthen pjesët e tjera të gjakut tuaj mbrapsht në trupin tuaj.

Shtesa ushqimore për të ulur kolesterolin

Shumë kompani shesin shtesa ushqimore që thonë se mund të ulin kolesterolin. Për shumë nga këto shtesa, nuk ka prova të mjaftueshme për të treguar se ato mund të ulin nivelet e kolesterolit. Por për disa shtesa, kërkimet kanë gjetur se ato kanë efekte uljeje të kolesterolit. Për shembull:

• Shtesa me stanol dhe sterol bimor, kur merren me ushqime, mund të reduktojnë nivelet e kolesterolit.
• Disa produkte soje kanë një efekt të vogël uljeje të kolesterolit. Por kërkimet kanë gjetur se ngrënia e ushqimeve me sojë ju jep më shumë përfitim sesa marrja e shtesave.
• Farat e lirit të plota dhe lignanet e lirit mund të ndihmojnë në uljen e niveleve të kolesterolit. Megjithatë, vaji i lirit nuk e bën këtë.
• Shtesa me hudër mund të ulin nivelet e kolesterolit, por efekti është i vogël në krahasim me efektet e medikamenteve për kolesterolin.

Shtesa mund të shkaktojnë efekte anësore dhe ndërveprime me medikamentet. Gjithmonë konsultohuni me ofruesin tuaj përpara se të merrni çfarëdo shtese.

Burimi: How to Lower Cholesterol. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.