Çfarë është migrena?
Migrena është një gjendje që përfshin dhimbje koke, por edhe simptoma të tjera.
Migrena mund të prekë si të rriturit, ashtu edhe fëmijët. Është më e zakonshme te femrat. Dhimbjet e kokës nga migrena, ose “sulmet”, shpesh fillojnë lehtë dhe më pas përkeqësohen.
Cilat janë simptomat e migrenës te të rriturit?
Simptomat mund të përfshijnë:
● Dhimbje koke – Dhimbja përkeqësohet brenda disa orëve dhe zakonisht është pulsuese. Shpesh prek vetëm njërën anë të kokës.
● Të përziera dhe nganjëherë të vjella
● Ndjeshmëri ndaj dritës dhe zhurmës – Shtrirja në një dhomë të errët dhe të qetë shpesh ndihmon.
● Aura – Disa njerëz përjetojnë të ashtuquajturën “aurë e migrenës.” Kjo është një simptomë ose ndjesi që ndodh para ose gjatë sulmit të migrenës. Aura zakonisht zgjat disa minuta deri në një orë dhe më pas kalon. Për shumicën, zgjat 15 deri në 30 minuta.
Aura është e ndryshme për secilin person, por në shumicën e rasteve prek shikimin. Gjatë aurës, mund të:
• Shihni drita që shkëlqejnë, pika të ndritshme ose vija në formë zigzagu
• Humbni një pjesë të fushës së shikimit
• Ndjeni mpirje ose pickime në buzë, pjesën e poshtme të fytyrës dhe në gishtat e njërës dorë
• Dëgjoni tinguj ose zhurmë në veshë
Njerëzit që kanë migrenë me aurë zakonisht nuk duhet të marrin pilula kontraceptive që përmbajnë estrogjen, sepse ato mund të rrisin rrezikun e goditjes në tru.
Shumë njerëz përjetojnë edhe simptoma të tjera që ndodhin disa orë ose edhe një ditë para dhimbjes së kokës. Mjekët i quajnë këto simptoma “paralajmëruese” ose “prodromale.” Ato mund të përfshijnë: të zgjatura, ndjenja depresioni, nervozizëm, dëshira për ushqime, kapsllëk ose ngurtësi në qafë.
A do të më nevojiten analiza?
Me shumë gjasë jo. Mjeku ose infermierja juaj do t’ju bëjnë pyetje dhe do të kryejnë një ekzaminim.
A mund të parandalohen sulmet e migrenës?
Po. Disa njerëz vërejnë se sulmet e tyre të migrenës shkaktohen nga faktorë të caktuar. Nëse arrini t’i shmangni këta faktorë, mund të ulni mundësinë për të pasur migrenë.
Mund të mbani edhe një “ditar të dhimbjeve të kokës,” ku të shënoni:
● Sa herë keni pasur sulm migrene
● Çfarë keni ngrënë ose çfarë keni bërë para se të fillonte – Kjo mund të ndihmojë për të kuptuar çfarë duhet të shmangni.
● Çfarë ilaçesh keni marrë dhe nëse ju kanë ndihmuar
Shkaktarët e zakonshëm të migrenës përfshijnë:
● Stresin
● Ndryshimet hormonale
● Kalimin e vakteve ose mosngrënien e mjaftueshme
● Ndryshimet në mot
● Gjumin e tepërt ose mungesën e gjumit
● Dritat e forta ose që vezullojnë
● Konsumin e alkoolit
● Disa ushqime, si djathrat e stazhionuar dhe sallamrat
● Pirjen e duhanit ose ekspozimin ndaj tymit
Nëse sulmet e migrenës janë të shpeshta ose të forta, mjeku mund t’ju sugjerojë mënyra të tjera për parandalim, si teknikat e relaksimit dhe menaxhimin e stresit. Ekzistojnë edhe ilaçe që ndihmojnë.
Disa gra përjetojnë sulme migrene përpara ose gjatë menstruacioneve. Edhe këtu, ilaçet mund të ndihmojnë.
Si trajtohen sulmet e migrenës?
Ka shumë ilaçe që mund të ndihmojnë. Mjeku do t’ju ndihmojë të gjeni trajtimin më të përshtatshëm për ju.
Për migrenën e lehtë, mjeku mund të sugjerojë ilaçe pa recetë, si:
● Acetaminofen (emër i njohur: Tylenol)
● Ibuprofen (emra: Advil, Motrin)
● Naproksen (emër: Aleve)
● Ilaç që kombinon acetaminofen, aspirin dhe kafeinë (emër: Excedrin)
Për migrenat më të rënda, ka ilaçe me recetë që ndihmojnë, si triptanët, që lehtësojnë dhimbjen. Disa ilaçe të tjera me recetë ndihmojnë në zvogëlimin e shpeshtësisë së sulmeve. Nëse keni të përziera ose të vjella të forta, ekzistojnë edhe ilaçe për këtë.
Mos u përpiqni të trajtoni shpesh migrenat me ilaçe pa recetë, sepse përdorimi i shpeshtë mund të shkaktojë më shumë dhimbje koke në të ardhmen.
Çfarë tjetër mund të bëj që të ndihem më mirë?
Mund të provoni:
● Të pushoni në një dhomë të errët dhe të qetë, me një leckë të lagur e të ftohtë në ballë
● Të flini
● Të merrni ilaçet që ju ka rekomanduar mjeku – Mos merrni ilaçe të tjera pa u konsultuar.
Po nëse dua të mbetem shtatzënë?
Bisedoni me mjekun para se të filloni të provoni. Disa ilaçe për migrenën nuk janë të sigurta gjatë shtatzënisë, prandaj mund t’ju duhet t’i ndërroni më herët.
Disa gra vërejnë se simptomat e migrenës përmirësohen gjatë shtatzënisë dhe gjidhënies, për shkak të ndryshimeve hormonale.
Kur duhet të kontaktoj mjekun?
Kontaktoni mjekun ose infermierin nëse:
● Mendoni se po përjetoni sulme migrene
● Sulmet tuaja përkeqësohen ose bëhen më të shpeshta
● Keni simptoma të reja