Para-diabeti

Çfarë është pardiabeti?

Pardiabeti do të thotë se nivelet e glukozës në gjak, ose sheqerit në gjak, janë më të larta se normale por jo aq të larta sa të quhen diabetë. Glukoza vjen nga ushqimet që hani. Shumë glukozë në gjak mund t’i dëmtojë trupit tuaj me kalimin e kohës.

Nëse keni pardiabetë, jeni më shumë të prirur të zhvilloni diabetin e tipit 2, sëmundjet e zemrës dhe goditjen në tru. Por nëse bëni disa ndryshime në mënyrën e jetesës tani, mund të shtyjë ose parandaloni diabetin e tipit 2.

Çfarë shkakton pardiabetë?

Pardiabeti zakonisht ndodh kur trupi juaj ka probleme me insulinën. Insulina është një hormon që ndihmon glukozën të hyjë në qelizat tuaja për t’u dhënë energji. Një problem me insulinën mund të jetë:

• Rezistenca ndaj insulinës, një gjendje në të cilën trupi nuk mund ta përdorë insulinën e vet si duhet. Kjo e bën të vështirë për qelizat tuaja të marrin glukozën nga gjaku. Kjo mund të shkaktojë rritjen e nivelit të sheqerit në gjak.
• Trupi juaj nuk mund të prodhojë mjaft insulinë për të mbajtur nivelet e sheqerit në gjak në një nivel të shëndetshëm

Studiuesit mendojnë se mbipesha dhe mungesa e aktivitetit fizik të rregullt janë faktorë kryesorë në shkaktimin e pardiabetit.

Kush është në rrezik nga pardiabeti?

Rreth 1 nga çdo 3 të rritur ka pardiabetë. Ai është më i zakonshëm tek personat që:

• Janë mbipeshë ose kanë obezitet
• Janë 45 vjeç ose më të moshuar
• Kanë prind, vëlla ose motër me diabetë
• Janë afrikano-amerikanë, vendas të Alaskës, indianë amerikanë, aziatiko-amerikanë, hispanikë/latinë, hawaiianë vendas ose ishujt e Paqësorit
• Nuk janë fizikisht aktivë
• Kanë kushte shëndetësore si tension të lartë dhe kolesterol të lartë
• Kanë pasur diabetë gestacional (diabetë gjatë shtatzënisë)
• Kanë histori të sëmundjeve të zemrës ose goditjes në tru
• Kanë sindromë metabolike
• Kanë sindromë policistike të vezoreve (PCOS)

Cilat janë simptomat e pardiabetit?

Shumica e njerëzve nuk e dinë se kanë pardiabetë sepse zakonisht nuk ka simptoma.

Disa njerëz me pardiabetë mund të kenë lëkurë të errët nën sqetull ose në pjesën e pasme dhe anët e qafës. Ata gjithashtu mund të kenë shumë rritje të vogla lëkure në të njëjtat zona.

Si diagnostikohet pardiabeti?

Ka disa teste gjaku të ndryshëm që mund të diagnostikojnë pardiabetë. Më të zakonshmet janë:

• Testi i glukozës plasmatike në agjërim (FPG), i cili mat sheqerin tuaj në gjak në një moment të vetëm. Ju duhet të agjëroni (të mos hani ose pini) të paktën 8 orë përpara testit. Rezultatet e testit jepen në mg/dL (miligrame për decilitër):
  • Një nivel normal është 99 ose nën të
  • Pardiabeti është 100 deri 125
  • Diabeti i tipit 2 është 126 dhe sipër
• Testi A1C, i cili mat mesataren e sheqerit tuaj në gjak gjatë 3 muajve të fundit. Rezultatet e një testi A1C jepen si përqindje. Sa më e lartë përqindja, aq më të larta kanë qenë nivelet e sheqerit në gjak.
  • Një nivel normal është nën 5.7%
  • Pardiabeti është midis 5.7 deri 6.4%
  • Diabeti i tipit 2 është mbi 6.5%

Nëse kam pardiabetë, a do të marr diabetë?

Nëse keni pardiabetë, mund të jeni në gjendje të shtyjë ose parandaloni diabetin e tipit 2 përmes ndryshimeve në mënyrën e jetesës:

• Humbja e peshës, nëse jeni mbipeshë
• Kryerja e aktivitetit fizik të rregullt
• Ndjekja e një plani ushqimor të shëndetshëm me kalori të ulura

Në disa raste, ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor mund të rekomandojë gjithashtu marrjen e barnave për diabetin.

A mund të parandalohet pardiabeti?

Nëse jeni në rrezik nga pardiabeti, ato ndryshime të njëjta në mënyrën e jetesës (humbja e peshës, aktiviteti fizik i rregullt dhe një plan ushqimor i shëndetshëm) mund t’ju pengojnë të merrni atë.

NIH: Instituti Kombëtar i Diabetit dhe Sëmundjeve Tretëse dhe të Veshkave

Burimi: Prediabetes. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.