Thyerjet

Çfarë është një frakturë?

Fraktura është thyerje në një kockë. Frakturat zakonisht shkaktohen nga lëndimet. Meqenëse ato mund të jenë ndonjëherë të rënda, është e rëndësishme të merrni kujdes mjekësor menjëherë nëse mendoni se keni një frakturë.

Cilat janë llojet e ndryshme të frakturave?

Ka mënyra të ndryshme për të përshkruar frakturat. Për shembull, ka lloje të ndryshme frakturash bazuar në:

• Nëse kocka është e thyer pjesërisht ose plotësisht.
• Nëse kocka kalon përmes lëkurës; nëse ndodh kjo, quhet frakturë e hapur (ose e përbërë). Nëse jo, është frakturë e mbyllur.
• Drejtimin ose formën e thyerjes, për shembull nëse është në vijë përgjatë kockës ose nëse ka ndonjë lloj modeli.
• Shkakun e thyerjes. Për shembull, fraktura nga stresi është një thyerje e vogël në një kockë që shpesh shkaktohet nga përdorimi i tepërt.
• Cila kockë është thyer, për shembull frakturat faciale përfshijnë frakturat e hundës dhe nofullës.

Çfarë shkakton frakturat?

Frakturat ndodhin zakonisht për shkak të aksidenteve me makinë, rënieve, ose lëndimeve sportive. Përdorimi i tepërt dhe lëvizjet përsëritëse gjithashtu mund të shkaktojnë fraktura.

Densiteti i ulët i kockave dhe osteoporoza janë kushte të cilat shkaktojnë dobësimin e kockave tuaja. Pasja e njërit prej këtyre kushteve ju bën shumë më të prirë për të thyer një kockë.

Cilat janë simptomat e një frakture?

Simptomat e një frakture mund të ndryshojnë, në varësi të cilës kockë keni thyer. Por ato mund të përfshijnë:

• Dhimbje intensive
• Deformitet, për shembull një gjymtyrë që duket jashtë vendit
• Ënjtje, shenjë blu, ose ndjeshmëri rreth lëndimit
• Vështirësi në lëvizjen e pjesës së lënduar

Nëse mendoni se mund të keni thyer një kockë, merrni kujdes mjekësor menjëherë.

Si diagnostikohen frakturat?

Për të ditur nëse keni një frakturë, ofruesi juaj shëndetësor do të bëjë një ekzaminim fizik dhe do t’ju pyesë për lëndimin. Gjithashtu, me shumë gjasa do të porosisë një rreze X ose një tjetër test të imazheve për të parë nëse kocka juaj është thyer.

Cilat janë trajtimet për frakturat?

Trajtimi më i zakonshëm për një frakturë është të vishni një allç ose një mbajtëse. Kjo do ta mbajë kockën tuaj pa lëvizur ndërsa shërohet. Kohëzgjatja e mbajtjes së saj do të varet nga lloji i frakturës dhe cila kockë preket. Por shpesh është për disa javë. Ofruesit juaj do t’ju thotë kur mund ta hiqni.

Në disa raste, mund t’ju duhet kirurgji për të vendosur pllaka, gjilpëra ose vida për ta mbajtur kockën në vend.

A mund të parandalohen frakturat?

Ka hapa që mund të ndërmerrni për të ulur rrezikun e frakturave:

• Duke mbajtur kockat tuaja të forta duke:
  • Marrë mjaftueshëm kalcium dhe vitamina D në dietën tuaj
  • Kryer aktivitet fizik të rregullt, duke përfshirë ushtrime që mbajnë peshën si ecja, tenisi dhe vallja
  • Marrë trajtim për densitet të ulët kocke ose osteoporozë (nëse nevojitet)
• Veshur pajisje mbrojtëse kur bëni sport
• Parandaluar rëniet duke:
  • Hequr çdo pengesë që mund të shkaktojë përplasje në shtëpi
  • Qenë të kujdesshëm kur ecni në sipërfaqe të lagura ose të akullt
  • Zgjedhur këpucët e duhura

Burimi: Fractures. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.