Kafeina

Çfarë është kafeina?

Kafeina është një substancë e hidhur që gjendet natyralisht në mbi 60 bimë duke përfshirë:

• Kokrrat e kafesë
• Gjethet e çajit
• Arra kole, të cilat përdoren për të aromatizuar pijet e gazuara
• Batekat e kakaos, të cilat përdoren për të bërë produkte çokollate

Ekziston gjithashtu kafeinë sintetike (e bërë nga njeriu), e cila shtohet në disa ilaçe, ushqime dhe pije. Për shembull, disa lehtësues dhimbjeje, ilaçe për ftohjen dhe ilaçe pa recetë për zgjueshmëri përmbajnë kafeinë sintetike. Po ashtu edhe pijet energjike dhe çamçakëzat dhe ushqimet “që rrisin energjinë”.

Shumica e njerëzve e konsumojnë kafteinën nga pijet. Sasia e kafeinës në pije të ndryshme mund të variojë shumë, por përgjithësisht është:

• Një filxhan kafeje 8 ons: 95-200 mg
• Një kanaçe kole 12 ons: 35-45 mg
• Një pije energjike 8 ons: 70-100 mg
• Një filxhan çaji 8 ons: 14-60 mg

Cilat janë efektet e kafeinës në trup?

Kafeina ka shumë efekte në metabolizmin e trupit tuaj. Ajo:

• Stimulon sistemin tuaj nervor qendror, i cili mund t’ju bëjë të ndiheni më të zgjuar dhe t’ju japë një shtytje energjie
• Është diuretike, që do të thotë se ndihmon trupin tuaj të eliminojë kripë dhe ujë shtesë duke urinuar më shumë
• Rrit lirimin e acidit në stomakun tuaj, duke çuar ndonjëherë në acarim të stomakut ose djegje të zemrës
• Mund të pengojë thithjen e kalciumit në trup
• Rrit presionin e gjakut tuaj

Brenda një ore pas konsumimit të kafeinës, ajo arrin nivelin e saj maksimal në gjak. Ju mund të vazhdoni ta ndieni efektin e kafeinës për katër deri në gjashtë orë.

Cilat janë efektet anësore nga shumë kafeina?

Për shumicën e njerëzve, nuk është i dëmshëm konsumi deri në 400mg kafeinë në ditë. Nëse hani ose pini shumë kafeinë, mund të shkaktojë probleme shëndetësore, si:

• Paqetësi dhe dridhje
• Pagjumësi
• Dhimbje koke
• Marrje mendsh
• Rrahje të shpejta të zemrës
• Dehidratim
• Ankth
• Varësi, kështu që ju duhet të merrni më shumë për të arritur të njëjtat rezultate

Disa njerëz janë më të ndjeshëm ndaj efekteve të kafeinës se të tjerët.

Çfarë janë pijet energjike dhe pse mund të jenë problematike?

Pijet energjike janë pije me shtuar kafeinë. Sasia e kafeinës në pije energjike mund të variojë shumë, dhe ndonjëherë etiketat e pijeve nuk ju japin sasinë e saktë të kafeinës. Pijet energjike mund të përmbajnë gjithashtu sheqerna, vitamina, barna dhe shtesa ushqimore.

Kompanitë që prodhojnë pije energjike pretendojnë se pijet mund të rrisin zgjueshmërinë dhe të përmirësojnë performancën fizike dhe mendore. Kjo ka ndihmuar për ta bërë të popullarizuar tek të rinjtë dhe të rriturit e rinj amerikanë. Ka të dhëna të kufizuara që tregojnë se pijet energjike mund të përmirësojnë përkohësisht zgjueshmërinë dhe qëndrueshmërinë fizike. Nuk ka prova të mjaftueshme për të treguar se ato përmirësojnë forcën ose fuqinë. Por ajo çka dimë është se pijet energjike mund të jenë të rrezikshme sepse kanë sasi të mëdha kafeneje. Dhe duke qenë se kanë shumë sheqer, mund të kontribuojnë në rritjen e peshës dhe përkeqësimin e diabetit.

Ndonjëherë të rinjtë i përziejnë pijet e tyre energjike me alkool. Është e rrezikshme të kombinosh alkool dhe kafeinë. Kafeina mund të pengojë aftësinë tuaj për të njohur sa i dehur jeni, gjë që mund t’ju shtyjë të pini më shumë. Kjo gjithashtu ju bën më të prirë për të marrë vendime të gabuara.

Kush duhet të shmangë ose kufizojë kafteinën?

Ju duhet të konsultoheni me ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor në lidhje me atë nëse duhet të kufizoni ose shmangni kafteinën nëse:

• Jeni shtatzënë, pasi kafeina kalon përmes placentës tek foshnja juaj.
• Jeni duke ushqyer me gji, pasi një sasi e vogël e kafeinës që konsumoni kalon tek foshnja juaj.
• Keni çrregullime gjumi, duke përfshirë pagjumësinë.
• Keni migrenë ose dhimbje të tjera kronike koke.
• Keni ankth.
• Keni GERB ose ulçera.
• Keni aritmia (një problem me shpejtësinë ose ritmikën e rrahjeve të zemrës).
• Keni presion të lartë gjaku.
• Merrni disa ilaçe ose shtesa ushqimore, duke përfshirë stimulantë, disa antibiotikë, ilaçe për astmën dhe ilaçe zemre. Konsultohuni me ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor në lidhje me mundësinë e ndërveprimit midis kafeinës dhe çdo ilaçi dhe shtese ushqimore që merrni.
• Jeni fëmijë ose adoleshent. Asnjëri nuk duhet të ketë aq kafeinë sa të rriturit. Fëmijët mund të jenë veçanërisht të ndjeshëm ndaj efekteve të kafeinës.

Çfarë është tërheqja nga kafeina?

Nëse keni konsumuar kafeinë rregullisht dhe pastaj e ndalni papritur, mund të keni tërheqje nga kafeina. Simptomat mund të përfshijnë:

• Dhimbje koke
• Përgjumje
• Irritueshmëri
• Të përziera
• Vështirësi përqendrimi

Këto simptoma zakonisht zhduken pas disa ditësh.