Çfarë është demenca?
Demenca është humbje e funksioneve mendore mjaft e rëndë për të ndikuar jetën dhe aktivitetet tuaja të përditshme. Këto funksione përfshijnë:
- Kujtesën
- Aftësitë gjuhësore
- Përceptimin vizual (aftësinë tuaj për të kuptuar atë çka shihni)
- Zgjidhjen e problemeve
- Vështirësi në detyrat e përditshme
- Aftësinë për t’u përqendruar dhe vënë vëmendje
Është normale të bëhesh pak më i harruar ndërsa rritesh. Por demenca nuk është një pjesë normale e plakjes. Ajo është një çrregullim i rëndë që ndërhyn në jetën tuaj të përditshme.
Cilat janë llojet e demencës?
Llojet më të zakonshme të demencës njihen si çrregullime neurodegenerative. Këto janë sëmundje në të cilat qelizat e trurit ndalojnë së punuari ose vdesin. Ato përfshijnë:
- Sëmundjen e Alzheimerit, e cila është forma më e zakonshme e demencës midis njerëzve të moshuar. Personat me Alzheimer kanë plaka dhe nyje në trurin e tyre. Këto janë grumbullime jo normale të proteinave të ndryshme. Proteina beta-amiloide grumbullohet dhe formon plaka midis qelizave të trurit tuaj. Proteina tau grumbullohet dhe formon nyje brenda qelizave nervore të trurit tuaj. Ka gjithashtu humbje të lidhjeve midis qelizave nervore në tru.
- Demencën me trupat e Levit, e cila shkakton simptoma lëvizjeje bashkë me demencën. Trupat e Levit janë depozita jo normale të një proteineë në tru.
- Çrregullimet frontale dhe temporale, të cilat shkaktojnë ndryshime në disa pjesë të trurit:
- Ndryshimet në lobin frontal çojnë në simptoma sjelljeje
- Ndryshimet në lobin temporal çojnë në çrregullime gjuhe dhe emocionale
- Demencën vaskulare, e cila përfshin ndryshime në furnizimin me gjak të trurit. Shpesh shkaktohet nga një infarkt ose ateroskleroza (ngurtësimi i arterieve) në tru.
- Demencën e përzier, e cila është kombinim i dy ose më shumë llojeve të demencës. Për shembull, disa njerëz kanë si sëmundjen e Alzheimerit ashtu edhe demencë vaskulare.
[Rest of the translation continues in the same manner, keeping the original HTML structure and translating only the text content to Albanian]
Burimi: Dementia. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.
Përjashtime përgjegjësie mjekësore:
Informacioni i dhënë këtu nuk duhet përdorur gjatë ndonjë urgjence mjekësore ose për diagnostikimin apo trajtimin e ndonjë gjendjeje mjekësore. Një profesionist i licensuar mjekësor duhet të konsultohet për diagnostikimin dhe trajtimin e çdo dhe të gjitha kushteve mjekësore. Lidhjet me sajte të tjera jepen vetëm për informacion - ato nuk përbëjnë aprovime të atyre sajteve të tjera. Nuk bëhet asnjë garanci e çfarëdo lloji, as e shprehur dhe as e nënkuptuar, sa i përket saktësisë, besueshmërisë, kohës ose korrektësisë së ndonjë përkthimi të bërë nga një shërbim i palës së tretë i informacionit të dhënë këtu në ndonjë gjuhë tjetër.
Informacioni i dhënë këtu nuk duhet përdorur gjatë ndonjë urgjence mjekësore ose për diagnostikimin apo trajtimin e ndonjë gjendjeje mjekësore. Një profesionist i licensuar mjekësor duhet të konsultohet për diagnostikimin dhe trajtimin e çdo dhe të gjitha kushteve mjekësore. Lidhjet me sajte të tjera jepen vetëm për informacion - ato nuk përbëjnë aprovime të atyre sajteve të tjera. Nuk bëhet asnjë garanci e çfarëdo lloji, as e shprehur dhe as e nënkuptuar, sa i përket saktësisë, besueshmërisë, kohës ose korrektësisë së ndonjë përkthimi të bërë nga një shërbim i palës së tretë i informacionit të dhënë këtu në ndonjë gjuhë tjetër.
