Çfarë janë defektet e lindjes?
Një defekt lindor është një problem që ndodh ndërsa një bebë zhvillohet në trupin e nënës. Shumica e defekteve të lindjes ndodhin gjatë tre muajve të parë të shtatzënisë. Një nga çdo 33 fëmijë në Shtetet e Bashkuara lind me një defekt lindor.
Një defekt lindor mund të ndikojë në mënyrën se si duket trupi, funksionon, ose të dyja. Disa defekte të lindjes si buzëçarja ose defektet e tubit neural janë probleme strukturore që mund të shihen lehtë. Të tjerët, si sëmundjet e zemrës, zbulohen duke përdorur teste të veçanta. Defektet e lindjes mund të variojnë nga të lehta në të rënda. Mënyra se si një defekt lindor ndikon jetën e një fëmije varet kryesisht nga organi ose pjesa e trupit përkatëse dhe sa i rëndë është defekti.
Çfarë i shkakton defektet e lindjes?
Për disa defekte të lindjes, studiuesit njohin shkakun. Por për shumë defekte të lindjes, shkaku i saktë është i panjohur. Studiuesit mendojnë se shumica e defekteve të lindjes shkaktohen nga një përzierje e ndërlikuar faktorësh, të cilët mund të përfshijnë:
- Gjenetika. Një ose më shumë gjene mund të kenë një ndryshim ose mutacion që i pengon ato të funksionojnë si duhet. Për shembull, kjo ndodh në sindromën Fragile X. Me disa defekte, një gjen ose një pjesë e gjeneve mund të mungojë.
- Probleme kromozomale. Në disa raste, një kromozom ose një pjesë e kromozomit mund të mungojë. Kjo ndodh në sindromën Turner. Në raste të tjera, si me sindromën Down, fëmija ka një kromozom shtesë.
- Ekspozimi ndaj medikamenteve, kimikateve ose substancave të tjera toksike. Për shembull, keqpërdorimi i alkoolit mund të shkaktojë çrregullime të spektrit alkoolik fetal.
- Infeksione gjatë shtatzënisë. Për shembull, infeksioni me virusin Zika gjatë shtatzënisë mund të shkaktojë një defekt serioz në tru.
- Mungesa e disa lëndëve ushqyese. Mosmarrja e mjaftueshme e acidit folik para dhe gjatë shtatzënisë është një faktor kyç në shkaktimin e defekteve të tubit neural.
Kush është në rrezik për të pasur një fëmijë me defekte të lindjes?
Disa faktorë mund të rrisin shanset e lindjes së një fëmije me defekt lindor, si:
- Pirja e duhanit, konsumimi i alkoolit ose marrja e drogave të caktuara “rrugësh” gjatë shtatzënisë
- Pasja e disa kushteve mjekësore, si obeziteti ose diabeti i pakontrolluar diabeti, para dhe gjatë shtatzënisë
- Marrja e disa medikamenteve
- Pasja e dikujt në familjen tuaj me një defekt lindor. Për të mësuar më shumë rreth rrezikut tuaj për të pasur një fëmijë me defekt lindor, mund të flisni me një këshillues gjenetik
- Të qenit nënë në moshë më të madhe, zakonisht mbi moshën 34 vjeç
Si diagnostikohen defektet e lindjes?
Ofruesit e kujdesit shëndetësor mund të diagnostikojnë disa defekte të lindjes gjatë shtatzënisë, duke përdorur testimet prenatale. Prandaj është e rëndësishme të merrni kujdes të rregullt prenatal.
Defekte të tjera të lindjes mund të mos zbulohen derisa foshnja të lindë. Ofruesit mund t’i gjejnë ato përmes skrinimit të porsalindurit. Disa defekte, si këmbët e shtrembra, janë të dukshme menjëherë. Herë të tjera, ofruesit e kujdesit shëndetësor mund të mos zbulojnë një defekt derisa më vonë në jetë, kur fëmija ka simptoma.
Cilat janë trajtimet për defektet e lindjes?
Fëmijët me defekte të lindjes shpesh kanë nevojë për kujdes dhe trajtime të veçanta. Meqenëse simptomat dhe problemet e shkaktuara nga defektet e lindjes ndryshojnë, edhe trajtimet ndryshojnë. Trajtimet e mundshme mund të përfshijnë kirurgji, ilaçe, pajisje ndihmëse, fizioterapi dhe terapi të fjalës.
Shpesh, fëmijët me defekte të lindjes kanë nevojë për një shumëllojshmëri shërbimesh dhe mund të kenë nevojë të shohin disa specialistë. Ofruesit parësorë të kujdesit shëndetësor mund të koordinojnë kujdesin special që fëmija ka nevojë.
A mund të parandalohen defektet e lindjes?
Jo të gjitha defektet e lindjes mund të parandalohen. Por ka disa gjëra që mund të bëni para dhe gjatë shtatzënisë për të rritur shanset tuaja të lindjes së një fëmije të shëndetshëm:
- Filloni kujdesin prenatal sapo të mendoni se mund të jeni shtatzënë dhe vizitoni ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor rregullisht gjatë shtatzënisë
- Merrni 400 mikrogramë (mcg) acid folik çdo ditë. Nëse është e mundur, duhet të filloni ta merrni të paktën një muaj përpara se të mbeteni shtatzënë.
- Mos pini alkool, mos pini duhan dhe mos përdorni drogë “rrugësh”
- Flisni me ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor për çdo ilaç që po merrni ose mendoni të merrni. Kjo përfshin ilaçet me recetë dhe pa recetë, si dhe plotësuesit dietikë ose bimore.
- Mësoni si të parandaloni infeksionet gjatë shtatzënisë
- Nëse keni ndonjë kusht mjekësor, përpiquni ta mbani atë nën kontroll përpara se të mbeteni shtatzënë
Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve
Informacioni i dhënë këtu nuk duhet përdorur gjatë ndonjë urgjence mjekësore ose për diagnostikimin apo trajtimin e ndonjë gjendjeje mjekësore. Një profesionist i licensuar mjekësor duhet të konsultohet për diagnostikimin dhe trajtimin e çdo dhe të gjitha kushteve mjekësore. Lidhjet me sajte të tjera jepen vetëm për informacion - ato nuk përbëjnë aprovime të atyre sajteve të tjera. Nuk bëhet asnjë garanci e çfarëdo lloji, as e shprehur dhe as e nënkuptuar, sa i përket saktësisë, besueshmërisë, kohës ose korrektësisë së ndonjë përkthimi të bërë nga një shërbim i palës së tretë i informacionit të dhënë këtu në ndonjë gjuhë tjetër.