Sindroma Paramenstruale

Çfarë është sindroma paramastruale (PMS)?

Sindroma paramastruale, ose PMS, është një grup simptomash fizike dhe emocionale që fillojnë një deri në dy javë përpara periodës suaj. Shumica e grave kanë të paktën disa simptoma të PMS-së, dhe simptomat zhduken pasi periudha fillon. Simptomat mund të variojnë nga të lehta në të rënda.

Çfarë është çrregullimi disforik paramastrual (PMDD)?

Çrregullimi disforik paramastrual (PMDD) është një lloj i rëndë i PMS-së. Me PMDD, simptomat janë aq të rënda sa ndërhyjnë në jetën tuaj. PMDD-ja është shumë më pak e zakonshme se PMS-ja.

Çfarë shkakton sindromën paramastruale (PMS)?

Studiuesit nuk e dinë saktësisht se çfarë shkakton PMS-në. Ndryshimet në nivelet e hormoneve gjatë ciklit menstrual mund të luajnë një rol. Këto nivelehormonesh në ndryshim mund të ndikojnë disa gra më shumë se të tjerat.

Cilat janë simptomat e sindromës paramastruale (PMS)?

Simptomat e PMS-së janë të ndryshme për çdo grua. Mund të keni simptoma fizike, emocionale ose të dyja. Simptomat tuaja mund të ndryshojnë gjatë gjithë jetës.

Simptomat fizike mund të përfshijnë:

• Ënjtje dhe ndjeshëmri të gjinjve
• Akne
• Fryrje dhe shtim në peshë
• Dhimbje koke
• Dhimbje artikulacionesh
• Dhimbje shpine
• Kapsllëk ose diarre
• Uri për ushqime

Simptomat emocionale mund të përfshijnë:

• Irritabilitet
• Luhatje humori
• Periudha qasjeje
• Depresion
• Ankth
• Gjumë tepër shumë ose tepër pak
• Vështirësi përqendrimi dhe kujtese
• Interes më i vogël për seks

Si diagnostikohet sindroma paramastruale (PMS)?

Mund të dëshironi të vizitoni ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor nëse simptomat ju shqetësojnë ose ndikojnë në jetën tuaj të përditshme.

Nuk ka asnjë test të vetëm për PMS-në. Ofruesi juaj do të bisedojë me ju rreth simptomave tuaja, duke përfshirë kur ndodhin dhe sa shumë ndikojnë jetën tuaj. Për t’u diagnostikuar me PMS, simptomat tuaja duhet të:

• Ndodhin pesë ditët përpara periodës suaj për të paktën tre cikle menstruale radhazi
• Përfundojnë brenda katër ditëve pas fillimit të periodës
• Ju pengojnë të gëzoni ose të kryeni disa nga aktivitetet tuaja normale

Ofruesi juaj mund të dëshirojë të bëjë disa teste për të përjashtuar kushte të tjera që mund të shkaktojnë simptoma të ngjashme.

Cilat janë trajtimet për sindromën paramastruale (PMS)?

Asnjë trajtim i vetëm i PMS-së nuk funksionon për të gjithë. Nëse simptomat tuaja nuk janë të rënda, mund t’i menaxhoni ato me:

• Barna kundër dhimbjeve pa recetë si ibuprofeni, aspirina ose naproksen, për të lehtësuar krampat, dhimbjet e kokës, dhimbjet e shpinës dhe ndjeshëmrinë e gjinjve
• Ushtrime të rregullta
• Gjumë të mjaftueshëm
• Ushqime të shëndetshme
• Shmangien e kripës, kafeinës, sheqerit dhe alkoolit dy javët përpara periodës

Disa studime kanë treguar se disa vitamina mund të ndihmojnë me disa simptoma të PMS-së. Ato përfshijnë kalciumin dhe vitaminën B6.

Disa gra marrin shtesa bimore për simptomat e PMS-së. Por nuk ka prova të mjaftueshme për të vërtetuar se shtesat janë efektive për PMS-në. Konsultohuni me ofruesin tuaj përpara se të merrni çfarëdo vitaminash ose shtesash.

Nëse nuk jeni në gjendje të menaxhoni simptomat e PMS-së, ofruesi juaj mund të sugjerojë ilaçe me recetë. Këto ilaçe mund të përdoren gjithashtu për të trajtuar PMDD-në. Ato përfshijnë:

• Kontraceptivë hormonalë, të cilët mund të ndihmojnë me simptomat fizike të PMS-së. Por ndonjëherë ata mund t’i përkeqësojnë simptomat emocionale. Mund të duhet të provoni disa lloje të ndryshme kontracepsioni përpara se të gjeni të përshtatshmin.
• Antidepresantë, si inhibitorët selektivë të ripërthithjes së serotoninës (SSRIs), të cilët mund të ndihmojnë me simptomat emocionale.
• Diuretikë (“pilula uji”) për të pakësuar simptomat e fryrjes dhe ndjeshëmrinë e gjinjve.
• Ilaçe kundër ankthit për të lehtësuar simptomat e ankthit.

Departamenti i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, Zyra për Shëndetin e Grave

Burimi: Premenstrual Syndrome. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.