Sëmundjet e Prostatës

Çfarë është prostata?

Prostata është një gjëndër në sistemin riprodhues mashkullor. Ajo ndodhet menjëherë poshtë fshikëzës. Ajo prodhon lëng që është pjesë e farës.

Cilat janë sëmundjet e prostatës?

Ka shumë lloje sëmundjesh të prostatës:

• Prostatiti është inflamacion (ënjtje dhe dhimbje) në gjëndërn e prostatës. Është lloji më i zakonshëm i problemeve të prostatës tek personat nën moshën 50 vjeç. Ka lloje të ndryshme:
  • Prostatiti kronik quhet gjithashtu sindroma kronike e dhimbjes pelvike. Është lloji më i zakonshëm i prostatitit.
  • Prostatiti bakterial akut fillon papritmas nga një infeksion bakterial dhe trajtohet me antibiotikë. Nuk është i zakonshëm.
  • Prostatiti bakterial kronik ndodh kur një infeksion bakterial vazhdon të kthehet. Simptomat zakonisht fillojnë ngadalë. Mund të zgjasë më shumë për t’u trajtuar se prostatiti bakterial akut.
  • Prostatiti asimptomatik nuk ka simptoma dhe zakonisht nuk ka nevojë për trajtim. Mund ta mësoni se e keni pas kryerjes së testimeve për probleme të tjera shëndetësore.
• Prostata e zmadhuar quhet gjithashtu hiperplazia beninje e prostatës (BPH). Gjëndra e prostatës ka prirje të rritet me moshën. Prandaj prostata e zmadhuar është shumë e zakonshme tek personat e moshuar dhe e rrallë tek ata nën 40 vjeç. Kur prostata rritet, mund të ushtrojë presion mbi uretrën dhe të shkaktojë probleme me urinimin.
• Kanceri i prostatës ndodh kur qelizat kanceroze formohen në gjëndërn e prostatës. Kanceri i prostatës është një lloj i zakonshëm kanceri tek personat 50 vjeç e lart. Shumica e kancereve të prostatës rriten ngadalë dhe mund të mos shkaktojnë kurrë probleme shëndetësore. Por disa kancere të prostatës janë të rënda.

Kush ka më shumë gjasa të zhvillojë sëmundje të prostatës?

Çdokush me prostatë mund të zhvillojë probleme me prostatën. Por disa persona janë në risk më të lartë.

Mund të keni më shumë gjasa të zhvilloni prostatit nëse keni:

• Infeksion të poshtëm të traktit urinar, i quajtur gjithashtu ITU. Një infeksion në traktin e poshtëm urinar (fshikëzë dhe uretrë) mund të çojë në prostatit bakterial akut ose kronik.
• Dëmtim nervor në traktin e poshtëm urinar nga kirurgjia ose një lëndim. Kjo mund të çojë në prostatit kronik.
• Stres emocional, i cili mund të çojë në prostatit kronik.

Mund të keni më shumë gjasa të zhvilloni prostatë të zmadhuar (BPH) nëse:

• Jeni 40 vjeç ose më shumë.
• Keni anëtarë familje që kanë pasur BPH.
• Keni disa kushte shëndetësore si:
  • Obezitet.
  • Sëmundje zemre dhe probleme me qarkullimin e gjakut.
  • Diabeti i tipit 2.
• Nuk bëni mjaftueshëm aktivitet fizik.

Mund të keni më shumë gjasa të zhvilloni kancer prostrate nëse:

• Jeni mbi 50 vjeç.
• Keni prind, vëlla/motër ose fëmijë që ka ose ka pasur kancer prostrate.
• Jeni afrikano-amerikan.

Cilat janë simptomat e sëmundjeve të prostatës?

Simptomat e problemeve të prostatës përfshijnë:

• Nevojë për të urinuar shpesh.
• Nevojë urgjente për në banjë, por pa mundur të urinoni ose duke urinuar shumë pak.
• Rrjedhje ose pikëzim urine.
• Rrymë urine të dobët.

Simptoma të tjera varen nga lloji i problemit të prostatës dhe mund të përfshijnë:

• Pamundësi për të urinuar fare. Kjo është emergjencë mjekësore.
• Çdo problem në fillimin ose kontrollin e rrjedhës së urinës.
• Zgjim i shpeshtë për të urinuar.
• Gjak në urinë ose urinë me erë ose ngjyrë të pazakontë.
• Temperaturë, të dridhura ose dhimbje trupi.
• Shqetësim ose dhimbje të mëdha:
  • Gjatë urinimit ose pas ejakulimit.
  • Në bark, mes skrotumit dhe anusit, ose në skrotum ose penis.

Kontaktoni ofruesin tuaj nëse keni ndonjë nga këto simptoma.

Si diagnostikohen sëmundjet e prostatës?

Për të zbuluar nëse keni problem me prostatën, oferuesi juaj do të:

• Pyesë për historinë tuaj mjekësore dhe simptoma.
• Pyesë për historinë shëndetësore familjare.
• Kryejë ekzaminim fizik. Ekzaminimi mund të përfshijë një ekzaminim rektal dixhital (DRE) të prostatës. Në një DRE, oferuesi juaj fut gishtin me dorëz në rektum për të ndjerë madhësinë dhe gjendjen e përgjithshme të prostatës.
• Porositë teste, nëse nevojitet. Testet mund të përfshijnë:
  • Teste gjaku dhe urine për të kërkuar infeksion.
  • Testim urodinamik për të parë sa mirë mund të mbani dhe lëshoni urinën.
  • Cistoskopi për të parë brenda uretrës dhe fshikëzës.
  • Imazhe ultrazëri të prostatës dhe traktit urinar.
  • Një test gjaku PSA (test i antigenit specifik të prostatës).
  • Biopsi prostrate për të diagnostikuar ose përjashtuar kancerin.

Trajtimi varet nga sëmundja e prostatës dhe cilat simptoma ju shqetësojnë më shumë.

NIH: Instituti Kombëtar i Diabetit dhe Sëmundjeve Digjestive dhe Renale

Burimi: Prostate Diseases. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.