Kontrolli për kancerin e prostatës

Çfarë është kontrolli i kancerit?

Kanceri është një sëmundje kur qelizat e trupit rriten jashtë kontrollit. Kontrolli i kancerit është kryerja e testimeve për të gjetur shenja të kancerit përpara se të shfaqni ndonjë simptomë. Kur kanceri shkakton simptoma, mund të ketë depërtuar tashmë në pjesë të tjera të trupit tuaj. Një test kontrolli mund të ndihmojë në zbulimin e hershëm të kancerit, kur mund të jetë më lehtë për t’u trajtuar.

Kontrolli i kancerit tregon vetëm nëse mund të keni kancer. Ai nuk diagnostikon kancerin. Nëse një test kontrolli tregon shenja kanceri, do t’ju duhen teste të tjera për të zbuluar nëse keni vërtet kancer dhe sa i rëndë mund të jetë.

Çfarë është kontrolli i kancerit të prostatës?

Kontrolli i kancerit të prostatës kërkon shenja kanceri në prostatë. Prostata është një gjëndër në sistemin riprodhues mashkull. Ajo ndodhet pikërisht poshtë fshikëzës së urinës. Ajo përgatit lëng që është pjesë e farës.

Kanceri i prostatës është më i zakonshëm tek personat mbi moshën 50 vjeç. Zakonisht rritet ngadalë dhe nuk shkakton probleme shëndetësore. Në fakt, është e mundur të jetosh një jetë të gjatë me kancer prostati pa e ditur se e ke. Por në disa raste, kanceri i prostatës mund të përhapet në pjesë të tjera të trupit dhe mund të jetë shumë i rëndë.

Qëllimi i kontrollit të kancerit të prostatës është të gjejë kancerët e prostatës që mund të jenë më të prirur për t’u përhapur në mënyrë që të trajtohen herët.

Cilat janë testimet që kontrollojnë kancerin e prostatës?

Dy teste përdoren zakonisht për të kontrolluar kancerin e prostatës:

• Testi i antigenit specifik të prostatës, i quajtur gjithashtu test i gjakut PSA. PSA është një proteinë e prodhuar nga prostata juaj. Një nivel i lartë i PSA në gjak mund të tregojë se keni kancer prostati, por nuk është provë e sigurt e kancerit. Kjo ndodh sepse shumë gjëra të tjera mund të shkaktojnë nivele të larta PSA, përfshirë:
  • Pasjen e një prostati të zmadhuar (hiperplazi beninje prostatike ose BPH)
  • Pasjen e problemeve të tjera të prostatës
  • Marrjen e disa barnave të caktuara

  Përgjithësisht, sa më i lartë PSA juaj, aq më e mundur është të keni kancer. Por një nivel i ulët i PSA në gjak nuk garanton se nuk keni kancer.

• Ekzaminimi Rektal Dixhital (DRE). DRE është një ekzaminim i prostatës. Në këtë ekzaminim, ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor fut me dorë të lubrifikuar dhe të veshur me dorëz në rektum për të kontrolluar prostatën për masa ose diçka të pazakontë. Një DRE mund të kontrollojë vetëm njërën anë të prostatës.

Një test PSA ose një DRE mund të zbulojë kancerin e prostatës në një fazë të hershme. Por nuk është e qartë nëse zbulimi dhe trajtimi i hershëm zvogëlojnë rrezikun e vdekjes nga kanceri i prostatës. Duhet të bisedoni me ofruesin tuaj për përfitimet dhe dëmet e kontrollit të kancerit të prostatës.

Cilat janë përfitimet dhe dëmet e mundshme të kontrollit të kancerit të prostatës?

Përfitimet e mundshme të kontrollit të kancerit të prostatës përfshijnë:

• Gjetjen dhe trajtimin e hershëm të kancerit të prostatës përpara se të përhapet
• Marrjen e një ideje më të mirë për rrezikun tuaj të kancerit të prostatës (bazuar në testin tuaj PSA)
• Qetësi mendore nëse kontrolli tregon se është pak e mundur të keni kancer prostati tani
• Mundësinë për të zgjedhur teste të mëtejshme dhe për të monitoruar nga afër prostatën tuaj nëse kontrolli tregon se mund të keni kancer

Dëmet e mundshme të kontrollit të kancerit të prostatës përfshijnë:

• Marrjen e një rezultati false pozitiv. Kjo do të thotë se testi juaj PSA tregon se mund të keni kancer prostati kur në realitet nuk e keni. Një false pozitiv mund të çojë në:
  • Shqetësim ndërsa kryeni teste të tjera për të kërkuar shenja kanceri.
  • Një biopsi prostati. Në një biopsi, një mjek merr indet nga prostata juaj në mënyrë që të studiohen nën mikroskop për të kërkuar qeliza kanceri. Kjo është e vetmja mënyrë për të diagnostikuar kancerin. Dëmet e mundshme të një biopsie prostati përfshijnë:
    • Ethe
    • Dhimbje
    • Gjak në semen
    • Infeksion i traktit urinar
• Pasjen e trajtimit të kancerit të prostatës që mund të mos ju duhej. Kontrolli i kancerit të prostatës mund të çojë në diagnostikimin e kancerit, por nuk është gjithmonë e qartë nëse kanceri ka gjasa të rritet dhe përhapet. Mund të keni trajtim të panevojshëm për kancerin që nuk do të shkaktonte kurrë probleme shëndetësore. Dhe trajtimet e zakonshme të kancerit të prostatës mund të kenë komplikacione të rënda dhe të përhershme, si:
  • Inkontinencë urinare
  • Disfunksion erektor
  • Probleme me kontrollin e lëvizjeve të zorrës

A duhet të bëj kontroll për kancerin e prostatës?

Meqenëse ka përfitime dhe rreziqe për kontrollin e prostatës, duhet të bisedoni me ofruesin tuaj për të vendosur nëse kontrolli është i përshtatshëm për ju. Ju dhe ofruesit juaj duhet të konsideroni:

• Moshën tuaj. Rreziku i kancerit të prostatës rritet pas moshës 50 vjeç.
• Historinë shëndetësore familjare. Nëse anëtarë të familjes tuaj kanë pasur kancer prostati, rreziku juaj mund të jetë më i lartë.
• Racën tuaj. Kanceri i prostatës është më i zakonshëm tek afrikano-amerikanët. Ata gjithashtu kanë një rrezik më të lartë për të zhvilluar kancer prostati në moshë më të re dhe për të pasur sëmundje më të rëndë.
• Shëndetin tuaj të përgjithshëm. A jeni mjaft mirë për të pasur trajtim për kancerin e prostatës nëse zbulohet?
• Preferencën tuaj. Si ndiheni në lidhje me përfitimet dhe dëmet e mundshme të kontrollit, diagnostikimit dhe trajtimit?

NIH: Instituti Kombëtar i Kancerit

Burimi: Prostate Cancer Screening. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.