Kolonoskopia

Çfarë janë kolonoskopia dhe sigmoidoskopia fleksibël?

Kolonoskopia dhe sigmoidoskopia fleksibël janë procedura që i lejojnë mjekut tuaj të shikojë brenda rektumit dhe kolonit (zorrës së trashë). Ato përdorin instrumente të quajtura skope. Skopet kanë një dritë dhe një kamerë të vogël të bashkangjitur një tubi të gjatë dhe të hollë. Këto procedura i lejojnë mjekut tuaj të shikojë probleme si indë të inflamuara, ulcera, polipe, dhe kancer.

Kolonoskopia kontrollon gjithë kolonin dhe rektimin. Sigmoidoskopia fleksibël kontrollon vetëm rektiumin dhe kolonin e poshtëm (kolonin sigmoid).

Çfarë është kolonoskopia virtuale?

Kolonoskopia virtuale gjithashtu shikon brenda rektumit dhe një pjese të kolonit. Por ajo nuk përdor një skop. Në vend të kësaj, ajo është një provë rrezesh X. Një emër tjetër për këtë provë është kolonografia me CT.

Kush ka nevojë për kolonoskopi, kolonoskopi virtuale ose sigmoidoskopi fleksibël?

Mund t’ju duhet një kolonoskopi, kolonoskopi virtuale ose sigmoidoskopi fleksibël për të gjetur shkakun e simptomave të pashpjeguara si:

• Gjakderdhje nga anusin (hapja e rektumit përmes së cilës kalojnë jashtëqitjet)
• Ndryshime në aktivitetin e zorrëve, si diarre
• Dhimbje në bark (barkun)
• Humbje e papshpjegueshme peshe

Mjekët gjithashtu i përdorin këto procedura për të kontrolluar polipet dhe kancerin e kolonit. Kontrolli është testim i sëmundjeve kur nuk keni simptoma. Mund të gjejë sëmundje në një fazë të hershme, kur janë më të lehta për t’u trajtuar. Nëse nuk jeni në risk të lartë për kancer kolorektal, ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor me shumë gjasa do t’ju rekomandojë të filloni kontrollet në moshën 45 vjeç. Nëse jeni në risk të lartë, mund t’ju duhet të filloni kontrollet për kancer kolorektal më herët.

Ka gjithashtu teste të tjerë për kontroll të kancerit kolorektal, përfshirë testet e jashtëqitjeve. Bisedoni me ofruesin tuaj se cili test është i përshtatshëm për ju dhe kur dhe sa shpesh duhet ta bëni.

Si përgatiteni për kolonoskopi, kolonoskopi virtuale ose sigmoidoskopi fleksibël?

Për t’u përgatitur për kolonoskopi, kolonoskopi virtuale ose sigmoidoskopi fleksibël, ju do të duhet të:

• Flisni me mjekun tuaj për çdo problem shëndetësor dhe të gjitha barnat dhe plotësuesit që merrni. Mund të duhet të ndaloni marrjen e disa barnave dhe/ose plotësuesve përpara procedurës.
• Ndiqni udhëzimet e përgatitjes së zorrëve nga mjeku juaj. Përgatitja e zorrëve pastron jashtëqitjet nga koloni, në mënyrë që mjeku juaj të jetë në gjendje të shohë kolonin gjatë procedurës:
  • Mund t’ju duhet të ndiqni një dietë me lëngje të qarta, zakonisht rreth një dite përpara procedurës. Shmangni pijet e kuqe ose të purpurta ose xhelatinën; ngjyra mund të duket si gjak në kolon. Ndoshta do t’ju duhet të ndaloni ngrënien dhe pirjen natën përpara ekzaminimit.
  • Do t’ju duhet të merrni disa laksativë. Mund të jenë tableta, pluhur që tretet në lëngje, klizma, ose kombinim i tyre. Laksativi do të shkaktojë diarre, prandaj duhet të jeni afër tualetit.

Për një kolonoskopi virtuale, gjithashtu do t’ju duhet të pini një mjet kontrasti natën përpara. Mjeti i kontrastit është një ngjyrë ose substancë tjetër e dukshme në rrezet X. Mund t’i ndihmojë mjekut tuaj të dallojë diferencën midis jashtëqitjeve dhe polipeve.

Si kryhen kolonoskopia, kolonoskopia virtuale dhe sigmoidoskopia fleksibël?

Për një kolonoskopi:

• Do ta keni procedurën në një spital ose qendër ambulator. Zakonisht zgjat 30 deri në 60 minuta.
• Do të merrni sedativë ose anestetikë intraveozë, zakonisht së bashku me ilaçe kundër dhimbjeve, në mënyrë që të mos jeni të vetëdijshëm ose të ndieni dhimbje gjatë procedurës.
• Do të shtriheni në një tavolinë ndërsa mjeku fut kolonoskopin përmes anusit tuaj dhe në rektum dhe kolon. Skopi fryhet me ajër zorrës së trashë për një pamje më të mirë. Kamera dërgon një imazh video në një monitor në mënyrë që mjeku juaj të shohë kolonin.
• Sapo skopi të arrijë në hapjen e zorrës së vogël, mjeku do ta largojë ngadalë skopin. Ndërkohë, mjeku juaj do ta kontrollojë përsëri kolonin.
• Nëse keni polipe, mjeku juaj mund t’i heqë dhe t’i dërgojë në laborator për testim. Shumica e polipeve nuk janë kancer, por heqja e tyre mund të parandalojë shndërrimin e tyre në kancer më vonë.
• Nëse keni ind jonormal, mjeku juaj mund të kryejë një biopsi.
• Sedativi ose aneteziku ka nevojë për kohë për t’u shuar plotësisht. Do të qëndroni në spital ose qendrën ambulatore për 1 deri në 2 orë pas procedurës. Pastaj do t’ju duhet dikush t’ju çojë në shtëpi.

Për një kolonoskopi virtuale:

• Do ta keni procedurën në një spital ose qendër ambulator. Zakonisht zgjat rreth 10 deri në 15 minuta.
• Nuk ju duhet anestetik.
• Do të shtriheni në një tavolinë ndërsa një teknik rrezesh X i specializuar fut një tub të hollë përmes anusit tuaj dhe në rektum. Tubi fryhet me ajër zorrës së trashë për një pamje më të mirë.
• Tavolina rrëshqet në një pajisje në formë tuneli ku tekniku merr imazhet e rrezeve X. Do të ktheheni përsipër në anën tuaj ose bark për të marrë më shumë imazhe.

Për një sigmoidoskopi fleksibël:

• Do ta keni procedurën në një spital, zyrë mjekësore ose qendër ambulator. Zakonisht zgjat rreth 20 minuta.
• Nuk ju duhet anestetik.
• Do të shtriheni në një tavolinë ndërsa mjeku fut një tub të hollë përmes anusit tuaj dhe në rektum. Tubi fryhet me ajër zorrës së trashë për një pamje më të mirë. Kamera dërgon një imazh video në një monitor në mënyrë që mjeku juaj të shohë kolonin e poshtëm.
• Sapo skopi të arrijë në majën e kolonit të poshtëm, mjeku do ta largojë ngadalë skopin. Ndërkohë, mjeku juaj do ta kontrollojë përsëri kolonin e poshtëm.
• Nëse keni polipe, mjeku juaj mund t’i heqë dhe t’i dërgojë në laborator për testim. Shumica e polipeve nuk janë kancer, por heqja e tyre mund të parandalojë shndërrimin e tyre në kancer më vonë.
• Nëse keni ind jonormal, mjeku juaj mund të kryejë një biopsi.

Çfarë duhet të prisni pas kolonoskopisë, kolonoskopisë virtuale ose sigmoidoskopisë fleksibël?

Mund të ndieni dhimbje në bark ose fryrje gjatë orës së parë pas çdo procedure. Nëse mjeku ka hequr polipe ose ka kryer një biopsi, mund të keni gjakderdhje të lehtë nga anusin. Kjo gjakderdhje është normale.

Për një kolonoskopi virtuale ose sigmoidoskopi fleksibël, ktheheni menjëherë pas testit në aktivitetet dhe dietën tuaj të rregullt. Për një kolonoskopi, mund të prisni një rikuperim të plotë dhe kthim në dietën tuaj normale deri në ditën tjetër.

Mjeku juaj do t’ju japë rezultatet e procedurës suaj. Nëse keni pasur një biopsi, mund të duhen disa ditë për të marrë ato rezultate.

NIH: Instituti Kombëtar i Diabetit dhe Sëmundjeve Digjestive dhe të Veshkave

Burimi: Colonoscopy. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.