Hepatiti

Çfarë është hepatiti?

Hepatiti është inflamacion i mëlçisë. Inflamacioni është ënjtje që ndodh kur indet e trupit dëmtohen ose infektohen. Mund t’i shkaktojë dëm mëlçisë suaj. Kjo ënjtje dhe dëmtim mund të ndikojë në mënyrën se si funksionon mëlçia juaj.

Hepatiti mund të jetë një infeksion akut (afatshkurtër) ose një infeksion kronik (afatgjatë). Disa lloje hepatiti shkaktojnë vetëm infeksione akute. Llojet e tjera mund të shkaktojnë si infeksione akute ashtu edhe kronike.

Çfarë shkakton hepatitin?

Ekzistojnë lloje të ndryshme hepatiti, me shkaqe të ndryshme:

• Hepatiti viral është lloji më i zakonshëm. Shkaktohet nga një nga disa viruse — viruset e hepatitit A, B, C, D dhe E. Në Shtetet e Bashkuara, A, B dhe C janë më të zakonshmet.
• Hepatiti alkolik shkaktohet nga përdorimi i rëndë i alkoolit
• Hepatiti toksik mund të shkaktohet nga disa helme, kimikate, ilaçe ose shtesa ushqimore
• Hepatiti autoimun është një lloj kronik në të cilin sistemi imunitar i trupit tuaj sulmon mëlçinë. Shkaku nuk dihet, por gjenetika dhe mjedisi juaj mund të luajnë një rol.

Si përhapet hepatiti viral?

Hepatiti A dhe hepatiti E zakonisht përhapen përmes kontaktit me ushqim ose ujë të ndotur me jashtëqitjet e një personi të infektuar. Gjithashtu mund të merrni hepatit E duke ngrënë mish derri, mish dreri ose fruta deti të papërpunuar mirë.

Hepatiti B, hepatiti C dhe hepatiti D përhapen përmes kontaktit me gjakun e dikujt që ka sëmundjen. Hepatiti B dhe D mund të përhapen gjithashtu përmes kontaktit me lëngje të tjera trupore. Kjo mund të ndodhë në shumë mënyra, si ndarja e gjilpërave të drogës ose marrëdhëniet seksuale pa mbrojtje.

Kush është në rrezik nga hepatiti?

Rreziqet janë të ndryshme për llojet e ndryshme të hepatitit. Për shembull, me shumicën e llojeve virale, rreziku juaj është më i lartë nëse keni marrëdhënie seksuale pa mbrojtje. Personat që pinë shumë alkool për periudha të gjata janë në rrezik për hepatit alkolik.

Cilat janë simptomat e hepatitit?

Disa njerëz me hepatit nuk kanë simptoma dhe nuk e dinë se janë të infektuar. Nëse keni simptoma, ato mund të përfshijnë:

• Temperaturë
• Lodhje
• Humbje oreksi
• Nauze dhe/ose të vjella
• Dhimbje barku
• Urinë e errët
• Lëvizje zorrësh me ngjyrë balte
• Dhimbje artikulacionesh
• Teheritje, verdhëzim i lëkurës dhe syve

Nëse keni një infeksion akut, simptomat tuaja mund të fillojnë nga 2 javë deri në 6 muaj pas infektimit. Nëse keni një infeksion kronik, mund të mos keni simptoma derisa shumë vite më vonë.

Çfarë problemesh të tjera mund të shkaktojë hepatiti?

Hepatiti kronik mund të çojë në komplikacione si cirrozë (rrallim i mëlçisë), dështim të mëlçisë dhe kancer të mëlçisë. Diagnostikimi dhe trajtimi i hershëm i hepatitit kronik mund të parandalojë këto komplikacione.

Si diagnostikohet hepatiti?

Për të diagnostikuar hepatitin, ofruesi juaj shëndetësor:

• Do t’ju pyesë për simptomat dhe historinë tuaj mjekësore
• Do të kryejë një ekzaminim fizik
• Gjithashtu do të kryejë analiza gjaku, përfshirë teste për hepatitin viral
• Mund të kryejë teste imazherike, si ultratingull, CT skan ose MRI
• Mund të ketë nevojë të kryejë një biopsi të mëlçisë për të marrë një diagnozë të qartë dhe për të kontrolluar dëmtimin e mëlçisë

Cilat janë trajtimet për hepatitin?

Trajtimi për hepatitin varet nga lloji që keni dhe nëse është akut ose kronik. Hepatiti viral akut shpesh kalon vetë. Për t’u ndier më mirë, mund të keni nevojë vetëm të pushoni dhe të merrni lëngje të mjaftueshme. Por në disa raste, mund të jetë më serioz. Mund të keni nevojë madje për trajtim në spital.

Ekzistojnë ilaçe të ndryshme për të trajtuar llojet e ndryshme kronike të hepatitit. Trajtimet e mundshme të tjera mund të përfshijnë kirurgji dhe procedura të tjera mjekësore. Personat me hepatit alkolik duhet të ndalojnë pirjen e alkoolit. Nëse hepatiti juaj kronik çon në dështim të mëlçisë ose kancer të mëlçisë, mund të keni nevojë për transplant mëlçie.

A mund të parandalohet hepatiti?

Ekzistojnë mënyra të ndryshme për të parandaluar ose ulur rrezikun tuaj nga hepatiti, në varësi të llojit të hepatitit. Për shembull, moskonsumimi i tepërt i alkoolit mund të parandalojë hepatitin alkolik. Ka vaksina për të parandaluar hepatitin A dhe B. Hepatiti autoimun nuk mund të parandalohet.

NIH: Instituti Kombëtar i Diabetit dhe Sëmundjeve Tretëse dhe të Veshkave

Burimi: Hepatitis. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.