Spondilartriti Ankilozues

Çfarë është spondiliti ankilozues?

Spondiliti ankilozues (SA) është një lloj arthriti i kolonës kurrizore. Ai shkakton inflamacion (ënjtje) midis vertebrave tuaja (kockave që përbëjnë kolonën kurrizore) dhe artikulacioneve midis kolonës kurrizore dhe legenit. Inflamacioni i SA-së mund të shkaktojë ngurtësim dhe vështirësi në lëvizje dhe përkulje.

Simptomat e SA-së mund të variojnë nga dhimbje e lehtë deri në dhimbje të rëndë në kurriz. Me kalimin e kohës, SA mund t’i bashkojë (bashkë rriten) vertebrat tuaja, duke kufizuar lëvizjen dhe shkaktuar qëndrim të përkulur. Tek disa njerëz, SA mund të prekë artikulacione ose pjesë të tjera të trupit.

Nuk ka kurë për SA-në, por trajtimi i hershëm mund të ndihmojë në menaxhimin e simptomave, ngadalësimin e sëmundjes dhe të ndihmojë në jetën tuaj më produktive.

Kush ka më shumë gjasa të marrë spondilit ankilozues?

Spondiliti ankilozues zakonisht fillon përpara moshës 45 vjeç. Simptomat e para mund të fillojnë midis moshave 15 dhe 30 vjeç. Gjasa juaj për të zhvilluar SA mund të rriten nëse:

• Jeni burrë. SA është më i zakonshëm dhe më i rëndë tek burrat.
• Keni histori familjare. Nëse një anëtar i familjes tuaj ka SA, ju keni më shumë gjasa ta merrni sëmundjen.
• Keni kushte të tjera mjekësore që mund të rrisin rrezikun tuaj për SA-në. Këto përfshijnë sëmundjen e Crohn-it, kolitin ulçerativ, ose psoriazën.

Çfarë shkakton spondilit ankilozues?

Askush nuk di se çfarë shkakton spondilit ankilozues, por mjedisi dhe gjenet me siguri luajnë një rol. Gjenet tuaja janë pjesë të ADN-së në qelizat tuaja që trashëgohen nga prindërit tuaj. Disa gjene mund të rrisin rrezikun tuaj për të marrë sëmundjen, por jo të gjithë me këto gjene marrin SA-në.

Cilat janë simptomat e spondilit ankilozues?

SA prek njerëzit në mënyra të ndryshme. Simptoma më e zakonshme është dhimbje dhe ngurtësim në shpinën e poshtme dhe/ose vithe. Dhimbja zakonisht është më e keqe gjatë natës ose pas uljes për një kohë të gjatë.

Me kalimin e kohës, SA mund të përparojë në zona të tjera të kolonës kurrizore ose trupit. Simptomat mund të varen nga zonat e trupit që i prek sëmundja. Disa njerëz kanë simptoma që vijnë dhe shkojnë. Të tjerët mund të kenë dhimbje të rëndë dhe të vazhdueshme.

Simptomat e tjera të spondilit ankilozues mund të përfshijnë:

• Dhimbje, ngurtësim dhe inflamacion të artikulacioneve.
• Vështirësi në marrjen e frymës së thellë. Kjo mund të ndodhë nëse artikulacionet që bashkojnë brinjët preken.
• Ndryshime në shikim.
• Lodhje.
• Humbje të oreksit.
• Humbje në peshë.
• Njolla lëkure, si psoriaza.
• Dhimbje barku dhe jashtëqitje të lëngshme.

Si diagnostikohet spondiliti ankilozues?

Nuk ka një test të vetëm për spondilit ankilozues. Për të zbuluar nëse keni SA, ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor mund të:

• Pyesë për historinë tuaj mjekësore, duke përfshirë simptomat tuaja.
• Pyesë për historinë shëndetësore familjare, duke përfshirë të afërmit që kanë pasur SA-në.
• Kryejë një ekzaminim fizik.
• Porosisë analiza gjaku ose studime imazherike.

Cilat janë trajtimet për spondilit ankilozues?

SA nuk ka kurë, por trajtimi mund të ndihmojë në lehtësimin e simptomave, ruajtjen e qëndrimit dhe ngadalësimin e sëmundjes. Meqenëse pjesë të tjera të trupit tuaj mund të preken nga SA, ju me shumë gjasa do të punoni me një ekip profesionistësh shëndetësorë për teste, diagnostikim dhe kujdes.

Trajtimi zakonisht përfshin ilaçe për të ndihmuar në lehtësimin e simptomave dhe ndalimin e përparimit të sëmundjes, si dhe fizioterapi për të përmirësuar lëvizshmërinë. Nëse SA është e rëndë, mund të nevojitet kirurgji.

Ju mund të ndihmoni në menaxhimin e simptomave të SA-së nëse:

• Ushtroheni
• Monitoroni simptomat tuaja
• Menaxhoni stresin tuaj
• Përdorni pajisje ndihmëse sipas nevojës
• Ndiqni një dietë të shëndetshme
• Ndaloni duhanin, ose mos e filloni

NIH: Instituti Kombëtar i Artritit dhe Sëmundjeve Muskuloskeletore dhe Lëkurës