Çfarë është virusi respirator sinkicial (RSV)?
Virusi respirator sinkicial, ose RSV, është një virus respirator i zakonshëm. Zakonisht shkakton simptoma të lehta, si të ftohjes. Por mund të shkaktojë infeksione të rënda të mushngërive, veçanërisht te bebat, të moshuarit dhe personat me probleme të rënda shëndetësore.
Si përhapet virusi respirator sinkicial (RSV)?
RSV përhapet nga personi tek personi përmes:
- Ajrit përmes kollës dhe teshtitjes
- Kontaktit të drejtpërdrejtë, si puthja e fytyrës së një fëmije me RSV
- Prekjes së një objekti ose siperfaqeje me virusin, dhe pastaj prekjes së gojës, hundës ose syve pa larë duart
Personat me infeksion RSV zakonisht janë ngjitës për 3 deri në 8 ditë. Por ndonjëherë bebat dhe personat me sistem imunitar të dobët mund të vazhdojnë të përhapin virusin deri në 4 javë.
Kush rrezikohet nga infeksionet e virusit respirator sinkicial (RSV)?
RSV mund të prekë njerëz të të gjitha moshave. Por është shumë i zakonshëm te fëmijët e vegjël; thuajse të gjithë fëmijët infektohen me RSV deri në moshën 2 vjeç. Në Shtetet e Bashkuara, infeksionet RSV zakonisht ndodhin gjatë sezonit të RSV-së, që zakonisht përfshin vjeshtën deri në pranverë.
Disa persona kanë risk më të lartë për infeksion të rëndë RSV:
- Bebat
- Të moshuarit, veçanërisht ata mbi 65 vjeç
- Personat me kushte kronike mjekësore si sëmundje të zemrës ose mushngëve
- Personat me sistem imunitar të dobët
Cilat janë simptomat e infeksioneve të virusit respirator sinkicial (RSV)?
Simptomat e infeksionit RSV zakonisht fillojnë rreth 4-6 ditë pas infektimit. Ato përfshijnë:
- Hundë të rrjedhshme
- Ulje të oreksit
- Kollë
- Teshtitje
- Temperaturë
- Fishkëllimë
Këto simptoma zakonisht shfaqen në faza dhe jo të gjitha në të njëjtën kohë. Te bebat shumë të vegjël, simptomat e vetme mund të jenë nervozizëm, aktivitet i ulur dhe vështirësi në frymëmarrje.
RSV gjithashtu mund të shkaktojë infeksione më të rënda, veçanërisht te personat me risk të lartë. Këto infeksione përfshijnë bronkiolitin, një inflamacion të rrugëve të vogla ajrore në mushngë, dhe pneumoninë, një infeksion të mushngëve.
Si diagnostikohen infeksionet e virusit respirator sinkicial (RSV)?
Ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor mund të përdorë shumë mjete për të bërë diagnozën:
- Historik mjekësor, duke pyetur për simptomat.
- Ekzaminim fizik.
- Një test laboratori të lëngut nazal ose një prove tjetër respiratore për të kontrolluar RSV-në. Kjo zakonisht bëhet për personat me infeksion të rëndë.
- Teste për të kontrolluar komplikacionet te personat me infeksion të rëndë. Testet mund të përfshijnë një radiografi të gjoksit dhe analiza gjaku dhe urine.
Cilat janë trajtimet për infeksionet e virusit respirator sinkicial (RSV)?
Nuk ka trajtim specifik për infeksionin RSV. Shumica e infeksioneve kalojnë vetë brenda një ose dy javësh. Barna kundër dhimbjes pa recetë mund të ndihmojnë me temperaturën dhe dhimbjen. Megjithatë, mos u jepni aspirinë fëmijëve. Dhe mos u jepni ilaçe për kollë fëmijëve nën katër vjeç. Gjithashtu është e rëndësishme të merren mjaftueshëm lëngje për të parandaluar dehidratimin.
Disa persona me infeksion të rëndë mund të kenë nevojë të shtrohën në spital. Atje, ata mund të marrin oksigjen, tub frymëmarrjeje ose ventilator.
A mund të parandalohen infeksionet e virusit respirator sinkicial (RSV)?
Ekzistojnë disa vaksina për mbrojtjen nga sëmundja RSV. Dy prej tyre janë për personat mbi 60 vjeç. Nëse jeni në këtë grupmoshë, bisedoni me ofruesin tuaj nëse vaksina RSV do të ishte e përshtatshme për ju.
Nëse jeni shtatzënë, ka një vaksinë të disponueshme për t’u dhënë midis javës së 32-të dhe 36-të të shtatzënisë. Ajo ndihmon në mbrojtjen e bebeve të porsalindur nga sëmundja RSV gjatë 6 muajve të parë të jetës.
Ekzistojnë dy ilaçe për të ndihmuar në parandalimin e sëmundjes së rëndë RSV te bebat dhe fëmijët e vegjël. Këto ilaçe mund të ndihmojnë në parandalimin e sëmundjes së rëndë RSV, por nuk mund ta shërojnë ose trajtojnë RSV-në te fëmijët që e kanë tashmë. Dhe nuk mund të parandalojnë një infeksion RSV. Të dy ilaçet jepen me injeksione.
Një ilaç jepet për foshnje nën 8 muaj gjatë sezonit të tyre të parë RSV. Kjo përfshin foshnje të lindura gjatë sezonit RSV. Ky ilaç gjithashtu mund t’u jepet disa fëmijëve midis 8 dhe 19 muajve që janë me risk të lartë për sëmundje të rëndë RSV. Për shembull, ata mund të jenë me risk të lartë sepse:
- Kanë lindur para kohe
- Kanë sëmundje të lindur të zemrës
- Kanë sëmundje kronike të mushngëve
- Kanë sistem imunitar të dobët
Ilaçi tjetër jepet çdo muaj gjatë sezonit RSV. Ai është për fëmijët nën 24 muaj që janë me risk të lartë për sëmundje të rëndë RSV.
Ekzistojnë gjithashtu disa hapa që mund të ndërmerrni për të ulur rrezikun e marrjes ose përhapjes së një infeksioni RSV, përfshirë:
- Larjen e duarve shpesh me sapun dhe ujë për të paktën 20 sekonda
- Shmangien e prekjes së fytyrës, hundës ose gojës me duar të palara
- Shmangien e kontaktit të ngushtë, si puthje, shtrëngim duarsh dhe ndarje kupash dhe veglave ngrënie, nëse jeni i sëmurë ose ata janë të sëmurë
- Pastrimin dhe dezinfektimin e sipërfaqeve që i prekni shpesh
- Mbulimin e kollës dhe teshtimave me një letër. Pastaj hidheni letrën dhe lani duart
- Qëndrimin në shtëpi kur jeni i sëmurë
Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve
Burimi: Respiratory Syncytial Virus Infections. Faleminderit MedlinePlus, National Library of Medicine.
Informacioni i dhënë këtu nuk duhet përdorur gjatë ndonjë urgjence mjekësore ose për diagnostikimin apo trajtimin e ndonjë gjendjeje mjekësore. Një profesionist i licensuar mjekësor duhet të konsultohet për diagnostikimin dhe trajtimin e çdo dhe të gjitha kushteve mjekësore. Lidhjet me sajte të tjera jepen vetëm për informacion - ato nuk përbëjnë aprovime të atyre sajteve të tjera. Nuk bëhet asnjë garanci e çfarëdo lloji, as e shprehur dhe as e nënkuptuar, sa i përket saktësisë, besueshmërisë, kohës ose korrektësisë së ndonjë përkthimi të bërë nga një shërbim i palës së tretë i informacionit të dhënë këtu në ndonjë gjuhë tjetër.
